Sử dụng ngoại tệ tại Việt Nam trong trường hợp nào?

Ngoại tệ là đồng tiền của quốc gia khác hoặc đồng tiền chung hiện được sử dụng trong thanh toán quốc tế và khu vực được gọi chung là ngoại tệ. Ngoại tệ tiền mặt bao gồm tiền giấy và tiền kim loại. Các luật sư tài chính và ngân hàng trong quá trình hành nghề luôn được hỏi liệu một tổ chức có thể sử dụng ngoại tệ trong hợp đồng hoặc để thực hiện một số giao dịch kinh doanh nhất định ở Việt Nam hay nước ngoài hay không.

Để đảm bảo thuận tiện trong việc thực hiện các giao dịch tại Việt Nam, đảm bảo tuân thủ quy định của pháp luật về tài chính ngân hàng và hạn chế tội phạm buôn lậu, Pháp lệnh Ngoại hối quy định trên lãnh thổ Việt Nam không được phép sử dụng ngoại tệ trong hầu hết các trường hợp, ví dụ ngoại tệ không được phép trong các thỏa thuận, trong việc thanh toán. Hơn nữa, ngoại tệ thậm chí không được phép trong quảng cáo, báo giá, định giá. Các chính sách này áp dụng cho cả người cư trú và người không cư trú trừ các trường hợp được phép theo quy định của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.

Tuy nhiên, có một số trường hợp đặc biệt Chính phủ cho phép cá nhân, tổ chức được sử dụng ngoại tệ khi thực hiện các giao dịch trên lãnh thổ Việt Nam. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam ban hành hướng dẫn quy định người cư trú được góp vốn bằng ngoại tệ chuyển khoản để thực hiện dự án đầu tư nước ngoài tại Việt Nam. Người cư trú là đơn vị có tư cách pháp nhân được thực hiện điều chuyển vốn nội bộ bằng ngoại tệ giữa tài khoản của mình với tài khoản của đơn vị trực thuộc không có tư cách pháp nhân và ngược lại.

Người không cư trú được chuyển ngoại tệ cho người không cư trú khác; được ghi giá trong hợp đồng bằng ngoại tệ và thanh toán hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu bằng ngoại tệ chuyển khoản đối với người cư trú. Người cư trú được báo giá, ấn định giá bằng ngoại tệ hoặc nhận thanh toán bằng ngoại tệ chuyển khoản khi cung cấp hàng hóa, dịch vụ cho người không cư trú.

Đối với nhà đầu tư nước ngoài tại Việt Nam, nhà đầu tư nước ngoài được đặt cọc, ký quỹ bằng ngoại tệ chuyển khoản khi tham gia đấu giá trong các trường hợp sau:

(i) Mua cổ phần của doanh nghiệp nhà nước cổ phần hóa đã được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận;

(ii) Nhà nước mua cổ phần, phần vốn góp tại doanh nghiệp nhà nước hoặc thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp đã được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận;

(iii) Mua cổ phần, phần vốn góp của doanh nghiệp Nhà nước để đầu tư vào doanh nghiệp khác nhằm thoái vốn đã được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận.

Trong trường hợp nhà đầu tư nước ngoài trúng đấu giá cổ phần vốn góp, nhà đầu tư nước ngoài cần thực hiện chuyển vốn đầu tư theo quy định của pháp luật về quản lý ngoại hối để thanh toán giá trị mua cổ phần, phần vốn góp. Trường hợp đấu giá không thành, nhà đầu tư nước ngoài được chuyển ra nước ngoài số tiền đặt cọc hoặc ký quỹ bằng ngoại tệ sau khi trừ các chi phí liên quan, nếu có.

Trừ các trường hợp do Ngân hàng Nhà nước quy định, hành vi sử dụng ngoại tệ khi thực hiện các giao dịch trên lãnh thổ Việt Nam sẽ bị xử phạt tùy theo mức độ vi phạm. Vì vậy, các cá nhân, tổ chức cần lưu ý để tránh những rủi ro đáng tiếc có thể xảy ra.