Luật quy hoạch năm 2017 có hiệu lực từ ngày 01 tháng 01 năm 2019. Đến ngày 07 tháng 05 năm 2019 Nghị định 37/2019/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật quy hoạch đã có hiệu lực. Nghị định này chỉ điều chỉnh một số điều của Luật quy hoạch gồm các Điều: Điều 15, 17, 19, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 30, 40, 41 và 49 của Luật Quy hoạch.
Nghị định áp dụng đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân tham gia lập, thẩm định, quyết định hoặc phê duyệt, công bố, đánh giá thực hiện quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh và cơ quan, tổ chức, cá nhân khác có liên quan.
Theo đó, về thời hạn lập quy hoạch tổng thể quốc gia, quy hoạch không gian biển quốc gia, quy hoạch sử dụng đất quốc gia, quy hoạch vùng không được quá 30 tháng, kể từ ngày phê duyệt nhiệm vụ quy hoạch. Đối với các quy hoạch ngành quốc gia, quy hoạch tỉnh, thời hạn là 24 tháng.
Nghị định cũng quy định nội dung quy hoạch phải được công bố trên các phương tiện thông tin đại chúng: Bản tóm tắt nội dung quy hoạch phải được đăng tải tối thiểu 01 lần trên trang nhất một tờ báo in hoặc trên trang chủ của báo điện tử trong thời gian ít nhất là 30 ngày; Nội dung quy hoạch phải được công bố, thông báo trên các chương trình thời sự, kênh truyền hình của đài phát thanh, truyền hình quốc gia hoặc đài phát thanh truyền hình tỉnh.
Việc công bố nội dung quy hoạch còn được thực hiện thông qua các hình thức: trưng bày mô hình, hệ thống sơ đồ, bản đồ quy hoạch; tổ chức hội nghị, hội thảo phố biến nội dung quy hoạch, kế hoạch thực hiện quy hoạch; các ấn phẩm như sách, át -lát, video giới thiệu…
Nghị định quy định chi tiết năng lực chuyên môn của tổ chức tư vấn quy hoạch tổ chức này không thuộc cơ quan nhà nước. Theo luật quy hoạch năm 2017, thẩm quyền tổ chức lập quy hoạch gồm có: Chính phủ tổ chức lập quy hoạch tổng thể quốc gia, quy hoạch không gian biển quốc gia, quy hoạch sử dụng đất quốc gia; Thủ tướng Chính phủ tổ chức lập quy hoạch vùng; Bộ, cơ quan ngang Bộ tổ chức lập quy hoạch ngành quốc gia; Ủy ban nhân dân cấp tỉnh tổ chức lập quy hoạch tỉnh. Tuy nhiên cơ quan lập quy hoạch, các Bộ, cơ quan ngang Bộ và địa phương được phân công phải lựa chọn tổ chức tư vấn lập quy hoạch theo quy định của pháp luật về đấu thầu. Về tổ chức tư vấn lập quy hoạch phải có tư cách pháp nhân và phải đáp ứng điều kiện về năng lực chuyên môn phù hợp với công việc đảm nhận theo quy định của Chính phủ, cụ thể các điều kiện về năng lực chuyên môn được quy định tại Điều 4 Nghị định 37/2019/NĐ-CP gồm các điều kiện sau:
- Tổ chức tư vấn lập quy hoạch phải có ít nhất 01 chuyên gia tư vấn là chủ nhiệm dự án quy hoạch phải có bằng đại học trở lên thuộc chuyên ngành liên quan đến quy hoạch cần lập đáp ứng điều kiện theo quy định và ít nhất 05 chuyên gia tư vấn chủ trì lập hợp phần quy hoạch hoặc nội dung quy hoạch đối với quy hoạch ngành quốc gia, quy hoạch tỉnh đáp ứng điều kiện quy định. Tổ chức tư vấn lập hợp phần quy hoạch hoặc nội dung quy hoạch đối với quy hoạch ngành quốc gia, quy hoạch tỉnh phải có ít nhất 01 chuyên gia tư vấn đáp ứng điều kiện quy định.
- Chuyên gia tư vấn là chủ nhiệm dự án quy hoạch phải có bằng đại học trở lên thuộc chuyên ngành liên quan đến quy hoạch cần lập, đã chủ trì lập ít nhất 01 quy hoạch cùng cấp quy hoạch cần lập hoặc đã trực tiếp tham gia lập ít nhất 02 quy hoạch cùng cấp quy hoạch cần lập.
- Trường hợp quy hoạch cấp quốc gia lần đầu tiên được lập tại Việt Nam, chuyên gia tư vấn là chủ nhiệm dự án quy hoạch phải có bằng đại học trở lên thuộc chuyên ngành liên quan đến quy hoạch cần lập và đã chủ trì lập ít nhất 02 quy hoạch cấp vùng hoặc quy hoạch được lập cho phạm vi lưu vực sông liên tỉnh.
- Chuyên gia tư vấn chủ trì lập hợp phần quy hoạch hoặc nội dung quy hoạch đối với quy hoạch ngành quốc gia, quy hoạch tỉnh phải có bằng đại học trở lên thuộc chuyên ngành liên quan đến hợp phần quy hoạch hoặc nội dung quy hoạch cần lập và đã trực tiếp tham gia lập ít nhất 01 quy hoạch cùng cấp quy hoạch cần lập.
- Trường hợp quy hoạch cấp quốc gia lần đầu tiên được lập tại Việt Nam, chuyên gia tư vấn chủ trì lập hợp phần quy hoạch hoặc nội dung quy hoạch đối với quy hoạch ngành quốc gia phải có bằng đại học trở lên thuộc chuyên ngành liên quan đến hợp phần quy hoạch hoặc nội dung quy hoạch cần lập và đã chủ trì lập ít nhất 01 quy hoạch hoặc đã trực tiếp tham gia lập ít nhất 02 quy hoạch cấp vùng hoặc quy hoạch được lập cho phạm vi lưu vực sông liên tỉnh.
Tổ chức đáp ứng những yêu cầu trên có thể tiến hành tư vấn lập quy hoạch cho các cơ quan nhà nước có thẩm quyền lập quy hoạch. Tại chương II Nghị định 37/2019/NĐ-CP quy định về vấn đề lập quy hoạch, trong chương này quy định về trách nhiệm của các cơ quan lập quy hoạch, đối với từng quy hoạch sẽ quy định chi tiết trách nhiệm các cơ quan cụ thể như: Trách nhiệm của cơ quan lập quy hoạch tổng thể quốc gia, quy hoạch không gian biển quốc gia, quy hoạch vùng; Trách nhiệm của cơ quan tổ chức lập hợp phần quy hoạch và cơ quan lập hợp phần quy hoạch… quy định về thời hạn, nhiệm vụ, nội dung lập quy hoạch, tuy nhiên nội dung lập quy hoạch phải tuân theo định hướng, quan điểm và mục tiêu phát triển của không gian kinh tế- xã hội, không gian vùng, hạ tầng xã hội, kỹ thuật… theo quy định tạo sự đồng bộ thống nhất và đảm bảo mục tiêu phát triển bền vững.
Nghị định còn quy định về hệ thống thông tin và cơ sở dữ liệu quốc gia về quy hoạch tại Chương V Nghị đinh, cụ thể gồm các nội dung về thông tin và cơ sở dữ liệu như sau:
Các thông tin, cơ sở dữ liệu của hệ thống thông tin và cơ sở dữ liệu quốc gia về quy hoạch là thông tin, cơ sở dữ liệu được số hóa, liên kết, tích hợp với nhau, gắn với cơ sở dữ liệu nền địa lý quốc gia và được thẩm định theo quy định của pháp luật.
Quy mô tổ chức triển khai xây dựng cơ sở dữ liệu nền địa lý quốc gia được xác định theo đơn vị hành chính cấp huyện; sử dụng hệ quy chiếu và hệ tọa độ quốc gia VN – 2000 cho tất cả các loại thông tin, cơ sở dữ liệu bản đồ.
Thông tin, cơ sở dữ liệu được thu thập để xây dựng hệ thống thông tin và cơ sở dữ liệu quốc gia về quy hoạch bao gồm:
- Cơ sở dữ liệu hồ sơ quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh, quy hoạch có tính chất kỹ thuật chuyên ngành, quy hoạch đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt, quy hoạch đô thị, quy hoạch nông thôn đã được phê duyệt và được lưu trữ theo quy định tại Điều 44 của Luật Quy hoạch;
- Cơ sở dữ liệu chuyên ngành do bộ, cơ quan ngang bộ, Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương quản lý, bao gồm cơ sở dữ liệu thống kê quốc gia và hệ thống chỉ tiêu thống kê cấp quốc gia, cấp tỉnh, cấp huyện và cấp xã; cơ sở dữ liệu về tài nguyên nước; cơ sở dữ liệu về địa chất và khoáng sản; cơ sở dữ liệu về môi trường; cơ sở dữ liệu về khí tượng, thủy văn; cơ sở dữ liệu tài nguyên môi trường biển và hải đảo; cơ sở dữ liệu về biến đổi khí hậu; cơ sở dữ liệu thống kê, kiểm kê về đất đai; cơ sở dữ liệu quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; thông tin và cơ sở dữ liệu liên quan đến điều tra cơ bản về đất đai; cơ sở dữ liệu về hệ thống kết cấu hạ tầng kỹ thuật; cơ sở dữ liệu về hệ thống kết cấu hạ tầng xã hội; cơ sở dữ liệu về xây dựng; cơ sở dữ liệu về hệ thống đô thị và điểm dân cư nông thôn; cơ sở dữ liệu về nhà ở và thị trường bất động sản; cơ sở dữ liệu về quốc phòng, an ninh; cơ sở dữ liệu đo đạc và bản đồ có liên quan;
- Cơ sở dữ liệu nền địa lý quốc gia được chuẩn hóa và cập nhật thường xuyên;
- Thông tin và cơ sở dữ liệu về quy hoạch khác.
Nghị định quy định nội dung quy hoạch phải được công bố trên các phương tiện thông tin đại chúng: Thông báo trên kênh, chương trình thời sự của đài phát thanh, truyền hình quốc gia đối với quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng hoặc đài phát thanh, truyền hình tỉnh đối với quy hoạch tỉnh về tóm tắt nội dung quyết định hoặc phê duyệt quy hoạch, danh mục dự án ưu tiên đầu tư trong thời kỳ quy hoạch.
Luật quy hoạch và luật xây dựng có mối quan hệ khăng khít. Một nguyên tắc quan trọng của hoạt động quy hoạch là đảm bảo sự ổn định, tránh xáo trộn cho hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp và cuộc sống của người dân. Nghị định 37 sẽ góp phần làm rõ các vấn đề, giảm sự chồng chéo trong các quy định pháp luật liên quan. Các luật sư tại ANT Lawyers, công ty luật với văn phòng tại Hà Nội, TP Hồ Chí Minh và Đà Nẵng thường xuyên theo dõi sự thay đổi của pháp luật để cập nhật tới khách hàng thường xuyên.