Người chiếm hữu ngay tình và những quyền lợi được bảo vệ

Chiếm hữu ngay tình theo quy định của Bộ luật dân sự 2015 là việc chiếm hữu mà người chiếm hữu có căn cứ để tin rằng mình có quyền đối với tài sản đang chiếm hữu. Người chiếm hữu ngay tình được pháp luật bảo vệ về quyền đối với tài sản chiếm hữu. Cụ thể như sau:

Theo quy định tại khoản 3 Điều 184 Bộ luật dân sự 2015, người chiếm hữu ngay tình, liên tục, công khai được áp dụng thời hiệu hưởng quyền và được hưởng hoa lợi, lợi tức mà tài sản mang lại theo quy định của Bộ luật này và luật khác có liên quan. Người chiếm hữu ngay tình được bảo vệ quyền đó của mình và được bảo vệ quyền chiếm hữu khi đáp ứng các điều kiện cụ thể. Trước khi người thứ ba tham gia vào giao dịch dân sự thì đã có một giao dịch dân sự trước được xác lập, thực hiện những giao dịch dân sự trước đó đã bị vô hiệu. Bên cạnh đó, người thứ ba xác lập giao dịch dân sự phải ngay tình. Tài sản giao dịch đúng pháp luật và giao dịch dân sự phải có đền bù.

Chủ sở hữu có quyền đòi lại tài sản từ người chiếm hữu ngay tình theo quy định tại Điều 167 và Điều 168 Bộ luật dân sự 2015. Theo đó, tuỳ theo loại động sản có phải đăng ký quyền sở hữu hay không thì việc đòi lại động sản của chủ sở hữu có sự khác nhau nhất định. Cụ thể, chủ sở hữu có quyền đòi lại động sản không phải đăng ký quyền sở hữu từ người chiếm hữu ngay tình trong trường hợp người chiếm hữu ngay tình có được động sản này thông qua hợp đồng không có đền bù với người không có quyền định đoạt tài sản; trường hợp hợp đồng này là hợp đồng có đền bù thì chủ sở hữu có quyền đòi lại động sản nếu động sản đó bị lấy cắp, bị mất hoặc trường hợp khác bị chiếm hữu ngoài ý chí của chủ sở hữu.

Chủ sở hữu được đòi lại động sản phải đăng ký quyền sở hữu hoặc bất động sản từ người chiếm hữu ngay tình, trừ trường hợp giao dịch dân sự vô hiệu nhưng tài sản đã được đăng ký tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền, sau đó được chuyển giao bằng một giao dịch dân sự khác cho người thứ ba ngay tình và người này căn cứ vào việc đăng ký đó mà xác lập, thực hiện giao dịch thì giao dịch đó không bị vô hiệu.

Trường hợp tài sản phải đăng ký mà chưa được đăng ký tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền thì giao dịch dân sự với người thứ ba bị vô hiệu, trừ trường hợp người thứ ba ngay tình nhận được tài sản này thông qua bán đấu giá tại tổ chức có thẩm quyền hoặc giao dịch với người mà theo bản án, quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền là chủ sở hữu tài sản nhưng sau đó chủ thể này không phải là chủ sở hữu tài sản do bản án, quyết định bị hủy, sửa.